De onafhankelijke jury van de ARC24 Architectuur Award koos uit een longlist van zestig projecten drie nominaties die een belangrijk bijdrage leveren aan de bredere maatschappelijke culturele waarde van architectuur. Bij deze projecten staat een spaarzame omgang met materialen en energiebronnen centraal als integraal onderdeel van een goed architectonisch ontwerp.
De winnaar: Vakschool Nimeto in Utrecht door Maarten van Kesteren Architecten
Door middel van ontwerpend onderzoek hielp Stichting Mevrouw Meijer de schoolleiding van Vakschool Nimeto bij de architectenselectie. Daarbij ging het om het behoud en de transformatie van een naoorlogs schoolgebouw en de uitbreiding van onderwijsruimtes. De keuze viel op Maarten van Kesteren, een jonge architect zonder scholenbouwervaring. ‘Wij vragen het vertrouwen van bedrijven waar onze leerlingen stagelopen, ondanks hun jonge leeftijd. Dan moeten wij dat vertrouwen zelf ook geven aan de architect,’ vertelde directeur Henk Vermeulen.
De jury was direct onder de indruk. De parkeerplaats is veranderd in een weelderige tuin voor leerlingen én buurtbewoners. De belangrijkste toevoeging zorgt voor een volledige gedaanteverandering van de bestaande architectuur: een transparante galerij op de eerste verdieping − met eronder een overdekte gaanderij − opent de bestaande gevel en legt tegelijkertijd de verbinding met de tuin, de buurt en het deel van de school aan de andere kant van de weg.
Bekijk ook
Nominatie ARC24 Architectuur: Vakschool Nimeto, Utrecht - Maarten van Kesteren ArchitectenHier is met zeer beperkte middelen – de vierkante meterprijs is 770 euro − veel bereikt. Onder het motto 'wat we doen, doen we goed, de rest laten we onveranderd' zijn ontwerpinterventies heel gericht en doeltreffend ingezet. Zo is de kelder in gebruik genomen door vloeren open te zagen. Daarmee is de voor onderwijsdoeleinden bruikbare oppervlakte met goed daglicht fors vergroot zonder het gebouw uit te breiden. Er zijn terughoudende, lichtgekleurde en voor het type gebouw volledig onconventionele materialen gebruikt. Zoals massief eikenhouten vloeren en balken, zacht pleisterwerk en zichtbare installaties gecombineerd met bestaande tegelvloeren. De leerlingen hebben de tafels van eikenhout en staal zelf gemaakt. Het verandert de hele school in een overtuigend canvas dat leerlingen zich toe kunnen eigenen.
Nominatie: Royale Belge in Brussel door Bovenbouw Architectuur, Caruso St John en DDS+3
Royale Belge is een getransformeerd kantoorgebouw aan de rand van een statige, groene buitenwijk van Brussel. Het kolossale gebouw is een toonbeeld van jaren zestig architectuur in beton en cortenstaal: representatief en opvallend door de gekleurde spiegelende ramen en in het interieur de overdaad aan ruimte en marmer.
Royale Belge is volgens de jury een voorbeeldstellend transformatieproject. Cruciaal daarbij was de rol van stadsbouwmeester Christiaan Borret die, ondanks dat het hier om een private ontwikkeling gaat waarbij een openbare aanbestedingen niet verplicht is, een internationale prijsvraag organiseerde.
Met de respectvolle restauratie en herbestemming in analogie met de bestaande architectuur hebben de architecten zich tegelijk dienend als vernieuwend opgesteld en hierbij empathie gecreëerd voor dit type jong erfgoed. Door een gedurfde nieuwe ‘rotonde’ in het hart van het gebouw uit het beton te zagen, heeft het ontwerp lucht gekregen. De vide vormt een centrale plek die de verschillende nieuwe functies zoals een hotel, kantoorruimtes en een wellness- center aan elkaar knoopt.
Onderscheidend zijn de verfijning van de detaillering en de toewijding van de architecten tot en met de oplevering. Hierbij beïnvloedde het brede referentiekader van de architecten een aantal beeldbepalende ontwerpkeuzes: voor het ontwerp van enkele nieuwe toevoegingen zoals vluchtrappen lieten ze zich niet alleen inspireren door het gebouw zelf maar ook door het werk van tijdgenoten zoals Eero Saarinen die op hun beurt al als referentie dienden voor de oorspronkelijke architecten.
Nominatie: Stadhuis Den Helder door Office Winhov en Van Hoogevest Architecten
Het Stadhuis van Den Helder is gevestigd in twee getransformeerde havenloodsen op het voormalig marineterrein van Willemsoord. Office Winhov en Van Hoogevest Architecten kregen de opdracht om het stadhuis te huisvesten in twee verschillende gebouwen, een betonnen zeilmakerij uit 1947 en een monumentale mastenloods uit de negentiende eeuw. Het project vormt een belangrijk impuls voor de ontwikkeling van het gebied als stadscentrum.
Door een aantal weloverwogen, terugkerende ontwerpinterventies vormen beide gebouwen na de transformatie een herkenbaar geheel. De ruimtelijke karakteristieken en kwaliteiten van beide gebouwen worden maximaal benut. Daarbij zijn de disciplines restauratie en architectuur nauwkeurig op elkaar afgestemd. Ook hier overtuigen de heldere ruimtelijke interventies zoals genereuze vides en de plaatsing van zorgvuldig ontworpen interieurobjecten. De jury waardeert hierbij met name de trefzekere en verfijnde detaillering van het gehele project tot en met het interieur.
Jury
De jury van de ARC24 Architectuur Award bestaat uit Mechthild Stuhlmacher (Stuhlmacher Korteknie Architecten, voorzitter), Sabine Lebesque (Gemeente Amsterdam Grond en Ontwikkeling), Peter Michiel Schaap (directeur architectuurcentrum GRAS), Ard Hoksbergen (Studio Ard Hoksbergen) en Floortje Keijzer (de Architect, secretaris).
