Bouwen met baksteen is terug, 3 hedendaagse voorbeelden
Linksboven: Erasmusveld door Workshop Architecten. Beeld Anna Odulinska. Linksonder: Scholencomplex Edison door Korteknie Stuhlmacher. Beeld Maurice Tjon a Tham. Staande foto: Opportuna door Office Winhov. Beeld Stefan Müller

Bouwen met baksteen is terug, 3 hedendaagse voorbeelden

Baksteen mag dan een bekend materiaal zijn in de Nederlandse steden, toch was de kennis over bouwen met baksteen in de loop van de twintigste eeuw weggezakt. Dit schreef Floortje Keijzer een paar weken geleden in een groot achtergrondartikel over het materiaal. 'Modernisten zagen meer in staal en beton en de baksteen was te gewoontjes. Bovendien werden er de laatste decennia steeds meer vraagtekens gezet bij de milieu-impact van baksteen.'

Maar de toepassing van het materiaal is bezig met een comeback. ‘Er zijn veel nieuwe mogelijkheden voor wie wil ontwerpen met baksteen en bereid is het dogma los te laten dat bouwen met de hele baksteen het meest eerlijk is’, aldus Keijzer.

Deze week publiceerde de Architect drie projectbesprekingen over gebouwen (deels) opgetrokken uit baksteen. Vast geen toeval. Meest ‘innovatief’ zijn de gevels van woongebouw Erasmusveld in Den Haag door Workshop Architecten, al zie je dat er niet van af, want hiervoor is een oude techniek gebruikt. De gevel is zelfdragend, dus zonder dilatatievoegen, geveldragers en thermische onderbreking. Met als resultaat: expressieve ambachtelijke baksteenarchitectuur.

Het tweede project is de renovatie en uitbreiding van scholencomplex Edison in Antwerpen door Korteknie Stuhlmacher. ‘De nieuwe toevoegingen zijn complementair aan de bakstenen architectuur van weleer en verbinden de verschillende gebouwen met elkaar’, schrijft Charlotte Thomas. Beeldbepalend - en tegelijkertijd vanzelfsprekend - is de nieuwe schoolmuur, een reconstructie van een muur die er vroeger stond.

Tenslotte zijn de onderste twee verdiepingen van woongebouw Opportuna door Office Winhov met baksteen bekleed om het gebouw te laten landen op zijn plek: tussen de wederopbouwarchitectuur in Amsterdam Nieuw-West.

Lees meer over deze projecten in de must-reads van deze week! 

Groet, Merel

PS Architecten zijn op stoom als het gaat om de aanbestedingspraktijk. Lees het interview met Thomas Bögl en luister de podcast met Dorte Kristensen.

Merel Pit

Merel Pit

Hoofdredacteur de Architect

Merel Pit (1981) is sinds januari 2021 hoofdredacteur van de Architect. Daarmee is ze terug op haar ‘oude nest’ waar ze in 2008 als vakredacteur haar carrière in de architectuurjournalistiek begon. Heb je input voor sterke verhalen? Mail haar op merelpit@vmnmedia.nl.