Uitslag Quickscan BNA: 'Grote impact coronacrisis'
Beeld Shutterstock

Uitslag Quickscan BNA: 'Grote impact coronacrisis'

De coronacrisis heeft, zoals verwacht, grote impact op architectenbureaus. Dat blijkt uit de quickscan die de BNA onder haar leden hield.

De cijfers geven een zorgwekkend beeld. Op de langere termijn verwachten bureaus een daling van de omzet van gemiddeld 30 procent. Bureaus vrezen vooral dat opdrachtgevers geen werk meer kunnen of willen laten uitvoeren. De BNA doet dan ook een oproep aan overheden en opdrachtgevers om, vanuit wederzijds belang, plan- en bouwprocessen zo goed mogelijk gaande te houden.

BNA-voorzitter Francesco Veenstra: ‘Meerdere bureaus worden nu al hard getroffen. De mate waarin bureaus al problemen ervaren is sterk afhankelijk van het soort opdrachtgever en type opdrachten. De gevolgen op langere termijn zijn zeer zorgelijk. Opdrachtgevers zeggen opdrachten regelmatig af en ook de werving van nieuwe opdrachten stokt. Om een dip over een halfjaar te voorkomen is het juist belangrijk dat de overheid en opdrachtgevers plan- en bouwprocessen zo goed mogelijk gaande houden.’

De gevolgen zijn zeer zorgelijk”

Korte en lange termijn effect

87 procent van de bureaus verwacht een daling van de omzet in maart en april. De daling wordt geschat op gemiddeld 20 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Eén op de drie deelnemende bureaus verwacht dat de omzet over maart en april zelfs minimaal een derde lager zal zijn dan een jaar geleden. Op langere termijn verwachten bureaus gemiddeld 30 procent minder omzet. De verschillen tussen bureaus zijn groot. Er zijn bureaus die veel zwaarder en minder zwaar geraakt worden.

Productiviteitsverlies

Bijna alle architectenbureaus zijn al grotendeels omgeschakeld naar thuiswerken. Zij geven aan dat de meeste architectenwerkzaamheden vanuit huis kunnen plaatsvinden. Bureaus verwachten hiervan wel een negatieve impact op de productiviteit tot soms wel 30 procent. Vooral bij ouders die ook hun kinderen thuis moeten begeleiden. Het aantal medewerkers dat niet kan werken als gevolg van ziekte is beperkt.

Voornaamste knelpunten

Van alle bureaus verwacht 71 procent opdrachtgevers waar geen werk meer voor kan of mag worden uitgevoerd. Van de bureas ervaart 47 procent procent haperende communicatie. Bijna 40 procent heeft te maken met medewerkers die niet meer naar opdrachtgevers toe willen of kunnen en een gedaalde werkvoorraad. Dit leidt in 18 procent van de gevallen nu al tot ernstige liquiditeitsproblemen.

Op langere termijn verwachten bureaus gemiddeld 30 procent minder omzet”

Gevolgen cashflow

De crisismaatregelen van de overheid en banken vormen voor de korte termijn een verlichting voor eventuele cashflowproblemen. Het aantal maanden dat bureaus zeggen te kunnen draaien zonder in problemen te raken is mét gebruikmaking van de maatregelen groter dan wanneer zij hier geen gebruik van maken. Als de crisis langer aanhoudt zijn de maatregelen echter onvoldoende om faillissementen te voorkomen, stelt een aantal bureaus.

Overheidsmaatregelen

Bureaus hebben veel belangstelling voor de uitstelregeling van de Belastingdienst. Ruim 60 procent verwacht binnen nu en 2 weken gebruik te maken van deze regeling of van de regeling voor zelfstandigen (Bbz). 37 procent van de bureaus verwacht tussen nu en 2 weken de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW) aan te moeten vragen.

Houd plan- en bouwprocessen gaande

Veenstra: ‘Als Branchevereniging voor 1100 bureauleden en de architectengemeenschap zien wij met zorg dat sommige processen bij overheden en opdrachtgevers nu al dreigen te stokken. De BNA roept hen daarom met kracht op om digitaal zoveel mogelijk door te werken. Het doorgaan kost niks extra en laat zien dat zijn het goede voorbeeld geven, leiderschap tonen, uiteraard alleen waar gezond en verantwoord.’

Rien Korteknie. Beeld Hanna Veltman

Rien Korteknie: 'De Belgische architectuurcultuur kan leren van de...

Het bureau Korteknie Stuhlmacher ontstond 23 jaar geleden per toeval met een tentoonstelling in Malmö, Zweden. Sindsdien proberen oprichters Mechthild Stuhlmacher en Rien Korteknie 'gebouwen te maken met karakter'. In de podcast 'Over Architectuur Gesproken' vertelt Korteknie hoe ze dit doen, waar de voorliefde voor particuliere woonopgaven vandaan komt en waarom ze aangezien worden als 'een Belgisch bureau'.

Collegezalengebouw door Civic Architects. Beeld Stijn Bollaert

Mooi is een mening

Dynamische gevels, interieurs met een hoge belevingswaarde en woonkamers die een visuele verbinding aangaan met de omgeving; architecten zijn er gek op. Michelle Gulickx noemt het moddertaal: 'zinsneden die zo multi-interpretabel zijn dat je geen idee hebt wat er wordt bedoeld'.

Jelmer Buurma en Sneha Dugar bij het Paviljoen buurttuin Zoete Aarde in Zoetermeer, ontworpen in opdracht van stichting Zoete Aarde, is met kalkhennep en hout door vrijwilligers gebouwd. Beeld Loes van Duijvendijk

Start-up Buurma Dugar Architects: 'Als architect moet je werk toch...

Geen website, een summiere Instagrampagina en slechts wat lokale berichtgeving over hun paviljoen in Zoetermeer. Alles rondom Buurma Dugar Architects heeft iets mysterieus. Wel wisten Jelmer Buurma en Sneha Dugar met het paviljoen door te dringen tot de Next Step Ahead Group van de BNA én sleepten ze een nominatie binnen voor de Abe Bonnema Prijs voor Jonge Architecten 2024. Dugar: 'Peter Zumthor heeft ook geen website.'

Beeld David Meulenbeld

Hou op met moddertaal! En ontwerp ook geen 'transparante plinten' meer

Architecten gebruiken volgens Ariadne Onclin en Michelle Gulickx veel onduidelijke termen. Dat leidt tot verwarring en loze beloftes. Ariadne ziet bijvoorbeeld dat 'transparante plinten' al te vaak verworden tot meterslange gevels vol plakfolie. Michelle pleit voor verandering: stop met moddertaal, maar gebruik heldere, toegankelijke taal die het ambacht verdient.