Jeroen de Willigen: "Door de corona-crisis krijgt de fysieke ruimte een andere betekenis"
Zwarte Hond, Transformatie voormalige kazerne Maurits Zuid naar World Food Center Ede

Jeroen de Willigen: "Door de corona-crisis krijgt de fysieke ruimte een andere betekenis"

Door Harm Tilman - De impact van de corona-crisis op de samenleving is groot. Architectenbureaus sluiten hun kantoren en werken noodgedwongen thuis. Wat betekent dit voor het vak?

Veel bureaus zijn begonnen hun kantoren te sluiten en hebben besloten thuis te gaan werken. Jeroen de Willigen, creatief directeur van De Zwarte Hond, vertelt aan de telefoon, dat het hele bureau sinds afgelopen vrijdag grotendeels thuis werkzaam is. Alleen de staf heeft permissie om live te overleggen maar volgens hem zal dat vermoedelijk niet nodig zijn, omdat het overleg via online prima werkt.

Opdrachtgevers

Ook de opdrachtgevers acteren op dezelfde manier, is zijn ervaring. De meeste vergaderingen en overleggen vinden gewoon doorgang maar niet meer live.

Werken op afstand

De Willigen is echter wel benieuwd in hoeverre de digitale wereld op lange termijn in staat is alle noodzakelijke communicatie te faciliteren. In de architectuur zijn er nu eenmaal processen die je niet op afstand kunt doen, zoals het uitzoeken van een baksteen, het keuren van een bouwwerk, of ontwerp-sessies met alle betrokkenen.

De Zwarte Hond en Monadnock, Parkpaviljoen De Hoge Veluwe

Bouwplaatsen

“Op dit moment zijn de bouwplaatsen van onze projecten nog volop actief”, volgens De Willigen. Hij acht het echter niet ondenkbaar dat dit zeer binnenkort gaat veranderen. Maar dan zullen naar zijn idee ook opdrachtgevers daar op andere manier mee om moeten gaan, bijvoorbeeld door te temporiseren of harde deadlines op te schuiven.

De Zwarte Hond & OKRA, de Groene Loper in Hilversum, zicht vanaf Schapenkamp richting Koninginneweg

Business as usual

De Zwarte Hond is dan weliswaar overgestapt op grootschalig thuis werken, maar het bureau heeft daarvoor haar werkwijze niet hoeven aanpassen. De Willigen wijst erop dat ze al jaren vanuit drie vestigingen werken en dus inmiddels beschikken over de nodige middelen en tools om op afstand te werken. Het gelijktijdig met meerdere mensen aan een plan werken, is daardoor bijna 'business-as-usual'.

De Zwarte Hond, ontwikkeling van Stadshart, een centrum voor Stadshagen in Zwolle

Proeftuin

“Het op afstand werken heeft het vak wel grondig veranderd. De vorige crisis heeft ons daartoe min of meer gedwongen”, aldus De Willigen. De huidige situatie zou De Willigen, naast alle zorgen die het met zich meebrengt, toch ook willen aangrijpen voor bezinning. De Willigen: Ik zie het als een proeftuin om uit te zoeken wat ruimte voor ons betekent."

De Zwarte Hond, vakschool campus in Bremen

Fysieke ruimte en virtueel domein

Het afgelopen decennium kreeg de fysieke ruimte een andere betekenis. Door de opkomst van internet zochten de mensen elkaar enerzijds vaker op, anderzijds werden de face-to-face ontmoetingen steeds belangrijker. Door de corona-crisis is sociale onthouding opgelegd. Voor De Willigen is het daarmee de vraag of de fysieke ruimte een andere betekenis gaat krijgen. Het effect van de crisis zou kunnen zijn dat het virtuele domein de primaire publieke ruimte wordt.

Lees ook

Maartje Luisman, partner bij SVP. Beeld SVP

Maartje Luisman van SVP: 'Als we echt toekomstgericht willen bouwen,...

SVP, bureau voor stedenbouw en architectuur, doet niet aan een architectonisch handschrift. Volgens partner Maartje Luisman moet de context van een gebied het uitgangspunt zijn, ook voor architecten, om opgaven als woningbouw goed te laten landen. Bouwen in het buitengebied is voor haar dan ook geen taboe. 'Want net zo gevaarlijk is het om alleen maar te verdichten met tweekamerhokken.'

Beeld Geert van Duinen

Tentoonstelling 'Bold city, brave decisions' over de transformatie...

Na een eerste vertoning in het Oostenrijkse Graz komt de tentoonstelling 'Bold city, brave decisions: Hoe de stad Groningen zichzelf transformeerde in een voorbeeldige stad' naar Groningen zelf.

Visie voor Stationskwartier Groningen. Beeld Gemeente Groningen

Stedenbouwkundige plannen voor spoorzones Hoofddorp en Groningen...

Zowel de gemeente Groningen als de gemeente Haarlemmermeer hebben een stedenbouwkundige visie voor hun spoorzone vastgesteld. In Groningen gaat het om een nieuwe wijk aan de zuidkant van het Hoofdstation. In Hoofddorp hebben De Zwarte Hond, Flux en MVRDV een ontwikkelkader opgesteld voor het stationsgebied.

De genomineerde projecten Kerckebosch (l), Celsius (r) en De Hooge Riet. Beeld Jan de Vries, Norbert van Onna en Siebe Swart

Nominaties ARC24 Stedenbouw Award bekend

Projecten door Buro Lubbers, wUrck architectuur stedenbouw landschap en H+N+S Landschapsarchitecten zijn genomineerd voor de ARC24 Stedenbouw Award. Voor deze editie zocht een onafhankelijk jury naar voorbeeldstellende projecten vanwege hun maatschappelijke impact. Na een inhoudelijk beraad zijn geselecteerd: Celsius in Eindhoven, Kerckebosch in Zeist en De Hooge Riet in Ermelo.