Geen ei van Columbus voor stedenbouwers
Overzichtsfoto van gebied De Nieuwe Stad. Beeld CheeseWorks

Geen ei van Columbus voor stedenbouwers

'Vroeger waren de architect en stedenbouwer makers en scheppers van gebouwen en omgevingen. Nu zijn ze medeplichtigen bij de vernietiging van het milieu.' In een van mijn eerste interviews voor de Architect kreeg ik dit citaat van Markus Appenzeller van MLA+ voor de kiezen. Het onderwerp van gesprek: zien ontwerpers in opleiding hun loopbaan nog wel zitten binnen de context van klimaatverandering?

Appenzeller plaatste zijn opmerking naderhand in perspectief. Hij illustreert ermee dat veel studenten zich zorgen maken over de toekomst en zich daardoor als een druppel op een gloeiende plaat voelen. Als ontwerper moet je ideaalbeelden kunnen voorstellen en dat is in onzekere tijden als de onze knap lastig. Tess Broekmans, sinds begin dit jaar benoemd tot hoogleraar Urban Design aan de TU Delft, heeft het haar missie gemaakt om studenten weer enthousiast te maken voor het vak. ‘Als stedenbouwer kun jij de toekomst mede vormgeven.’

Broekmans beschouwt de ideale stedenbouwer als een bescheiden teamspeler. De complexiteit van het vak wordt namelijk alleen maar groter door thema’s als circulariteit en klimaatadaptatie, dus de stedenbouwer moet zich ontwikkelen tot spin in het web. Daar heb je anderen bij nodig. ‘En in ons vak is een gouden methode onmogelijk; er zijn altijd meerdere wegen.’ Oftewel: niet alleen meer stedenbouwers, maar vooral integraal werkende probleemoplossers.

Het pleidooi doet mij denken aan mijn gesprek met Jeroen de Willigen. Hij is sinds kort waarnemend voorzitter van de BNA. Wat hem betreft stimuleert de brancheorganisatie dat ‘elke stad weer een onafhankelijke stadsbouwmeester installeert’. Wat een vooruitzicht: verspreid over Nederland tientallen nieuwe stedenbouwers. Ik kruip er zelf haast weer van in de schoolbanken.

Veel leesplezier gewenst!

Reinoud Schaatsbergen is schrijver en redacteur. Binnen de Architect focust hij zich op de ontwerppraktijk en stedenbouw, met specifiek aandacht voor gebiedsontwikkelingen, landschapsarchitectuur en de maatschappelijke impact van (stedelijke) omgevingen.

Ideeën, vragen of opmerkingen? Mail naar reinoudschaatsbergen@vmnmedia.nl

Mark Schrurs. Beeld Pauwert Architectuur

Versnelde procedure Parallel plannen voordelig voor architect, maar...

In de Eindhovense wijk Prinsejagt maken 42 grondgebonden woningen plaats voor circa 180 appartementen. Het project, naar ontwerp van Pauwert Architectuur, wordt in een versneld proces uitgevoerd binnen de landelijke Pilot Parallel plannen. Een zegen voor de architect, maar riskant voor het burgerparticipatieproces. 'Dit vraagt om pijnlijke keuzes.'

Barcelona. Beeld GaudiLab via Shutterstock

Kleinschalige stedenbouw werkt betaalbare buurten in de hand, wijst...

Buurten die zijn ontstaan zonder strak vastgesteld stedenbouwkundig masterplan hebben een beter betaalbare woningvoorraad. Dat stellen wetenschappers van de Spaanse IE University. Zij deden onderzoek naar de betaalbaarheid in historische buurten en zetten die af tegen planmatig opgezette wijken met een strakke verkaveling. Toch is er volgens de onderzoekers niks 'magisch' aan bottom-up wijken.

Bomenwijk in Delft door Steenhuis Bukman Architecten. Beeld Jannes Linders

Steenhuis Bukman Architecten bouwt door op de architectuur van Van...

De vroeg-naoorlogse woonbuurt Bomenwijk in Delft, met karakteristieke jaren vijftig portiekflats, is getransformeerd. Steenhuis Bukman Architecten werkte ruim vijftien jaar aan een masterplan. Daar binnen bouwde het bureau 450 nieuwe woningen in een hedendaagse stijl die eer doet aan het oorspronkelijke ontwerp van architecten Willem van Tijen en Hugh Maaskant.

De Dakwoning. Beeld Marcel van der Burg

Waak voor de denkfout 'straatje erbij'

De intussen gevleugelde uitspraak 'straatje erbij' van minister Hugo de Jonge maakt veel los bij ontwerpers. Het klinkt als een simpele oplossing, maar juist daarin ligt de denkfout. Marco Broekman zei daarover: 'Die straatjes erbij landen vaak in gevoelige locaties aan de stadsrand, waar ook van alles speelt.'