Afgelopen woensdag zat Winy Maas in de Vooravond, de nieuwe talkshow op de Nederlandse televisie. Hoe hij tot dit gebouw was gekomen, wilde de talkshow host weten. Winy begon uit te leggen dat hij de impact op de omgeving wilde beperken en om die reden de footprint heeft geminimaliseerd, het gebouw spiegelend heeft gemaakt en een tuin op het dak. Al snel waaierde het gesprek uit over de andere gasten en ging de aandacht uit naar Lee Towers, naar de naar hem vernoemde torens (Lee Towers) en naar een nieuw lied dat hij met enigszins onvaste stem kwam zingen. Wat het een met het ander te maken heeft, werd mij niet helemaal duidelijk.
Rotterdamse skyline
Depot Rotterdam is het tweede succesvolle gebouw van MVRDV, na de Markthal waarmee dit bureau zeven jaar geleden de harten van de Rotterdammers veroverde. Het depotgebouw blijkt aan te slaan bij het grote publiek. Ook de internationale architectuurpers is uitermate enthousiast over dit gebouw, dat een stevig teken in de Rotterdamse skyline vormt. Wellicht vormt het daarmee, na de Paalwoningen van Piet Blom en de Erasmusbrug van Ben van Berkel, het nieuwe zinnebeeld van het zogenoemde ‘Nieuwe Rotterdam’ waaraan sinds de jaren tachtig consequent wordt doorgewerkt. De tijd zal het leren.
Gerichte mediacampagne
Het Depot is nog lang niet klaar. De opening is voorzien in september volgend jaar, na de tijd die nodig is om het interieur af te bouwen en in te richten. Ook de daktuin en het plein rondom het gebouw moeten nog worden aangelegd. Een gerichte mediacampagne heeft het Depot echter nu al tot het meest verwachte project van de eenentwintigste eeuw gemaakt. Previews trekken drommen bezoekers en het architectenbureau zelf schrikt niet terug de buitenkant nu al mee te laten dingen voor architectuurprijzen.
Conservering, restauratie en verpakking
In het gebouw worden alle 151.000 kunstwerken die het museum bezit, in de toekomst opgeslagen. Eerdaags worden ze vanuit vijf externe opslagen verhuisd naar het nieuwe depot. Het idee is dat het publiek vanaf midden volgend jaar op dagelijkse basis deze kunst en de conservering, restauratie en verpakking ervan kan komen bekijken. Op welke manier dat precies in zijn werk zal gaan, is nu nog niet bekend. Dat je dan aan een rek kunt trekken en een Monet tevoorschijn mag halen, zoals Winy Maas enthousiast de pers voorhield, zal wel niet helemaal de bedoeling zijn.
Gebogen glazen, spiegelende platen
De buitenzijde van de gevel is opgetrokken uit gebogen glazen, spiegelende platen (1.664 in totaal) die in China zijn gemaakt. Nog altijd zijn in de gevel gaten te zien waar nog een plaat moet worden aangebracht, respectievelijk vervangen. De bevestiging van de gekromde vlakken lijkt een uitdaging op zich te zijn. In de gevel weerspiegelt zich heel Rotterdam. Dit effect valt of staat met de mate waarin de buitengevel wordt gewassen en schoon gemaakt. Afgelopen week liet de storm Odette al veel sporen achter op de gevel. Poetsen, veel poetsen wordt het devies.
Centrifugale tegenhanger
Op het dak is het perspectief omgekeerd. Daar is een daktuin aangelegd met 75 bomen, rond een plek waar ook een restaurant zal komen, naar een ontwerp van Concrete. Vanaf dit dak kan de gehele skyline van Rotterdam 360 graden worden bewonderd. Dit wijdse uitzicht is de centrifugale tegenhanger (en daarmee de omkering) van de centripetale onderkant waarmee de stad een intern perspectief wordt voorgehouden. Dit dubbele panorama maakt De Pot tot een eigentijds Panorama Mesdag.
Geen baksteen, geen doos
In een plaatselijke krant verklaarde Winy Maas een gebouw te hebben willen maken “dat nergens op lijkt”. Op de vraag van de verslaggever van dienst wat hij daarmee bedoelde, gaf hij aan geen bakstenen gebouw te willen maken (een hint vermoedelijk naar het in baksteen opgetrokken moedermuseum) maar ook geen doos, een nadrukkelijke sneer naar Rem Koolhaas: “We gaan niet Rem nadoen”, vertelde Maas de toegestroomde pers.
Zeeterminal in Brugge
Daarmee doet hij zijn leermeester te kort, want het depot lijkt in zijn benadering in hoge mate schatplichtig aan het Sea Trade Center dat OMA-Rem Koolhaas dertig jaar geleden in Brugge (B) ontwierp. Beide stemmen overeen in de keuze voor een vorm die zich aan het herkenbare onttrekt en moeiteloos uiteenlopende associaties oproept. Beide ook refereren niet aan een gekende typologie maar creëren een nieuw type dat zich kan verbinden met stedelijke objecten en bewegingen.
Optimisme
Met Zeebrugge deelt het Depot / De Pot een optimisme als het gaat om de toekomst. Hopelijk gaat het Rotterdam lukken dit optimisme op te nemen en te vertalen naar de cultuur van haar stad. De uitzending van De Vooravond van afgelopen woensdag laat zien dat dit nog geen gelopen race is.
