Omzet architectuur daalt minder hard dan verwacht

Omzet architectuur daalt minder hard dan verwacht

Door Harm Tilman - Door de coronacrisis is de omzet in de architectuur flink teruggelopen. De sector is echter minder zwaar getroffen dan andere sectoren. Het pessimisme onder architecten neemt toe. Bijna dertig procent verwacht dat de coronacrisis een langdurige impact gaat hebben op de economie.

Architectuur beleefde in de afgelopen maand een omzetdaling die nog twee procentpunten onder de grens van 20% omzetverlies ligt. Dat blijkt uit de Bouwmonitor, een initiatief van USP Marketing Consultancy en Vakmedianet, dat de gevolgen van de coronacrisis voor de gehele bouwsector onderzoekt. Hoewel de negatieve lijn doorzet, is ze minder sterk dan in maart nog werd verwacht. Toen voorzag 58% van de bedrijven een daling voor april, maar uiteindelijk had slechts 36% van de bedrijven daarmee te maken.

Omzetveranderingen in de architectuur gedurende de maand april 2020 Bron BouwMonitor

Eerste schok

Het lijkt er volgens de onderzoekers op dat de eerste schok van de Corona crisis voorbij is. In de vorige financiële crisis van 2008 bleef de architectuur aanvankelijk buiten schot, totdat ze vanaf 2010 verhoudingsgewijs keihard werd geraakt. Nu wordt ze minder hard geraakt dan andere sectoren, maar is het effect veel directer.

Uitgestelde projecten

Het aantal uitgestelde projecten liep iets terug, van 26% in maart naar 23% in april. Ook werden gedurende afgelopen maand minder projecten geannuleerd dan de maand daarvoor. Het aantal bedrijven met een omzetstijging nam toe en overtrof het aantal bureaus dat met een omzetdaling te kampen kreeg.

Terugloop in aanbestedingen

Toch verwachten architecten in vergelijking met mei 2019 deze maand 23,4% onder hun omzet uit te komen. Veel bedrijven zien een terugloop in aanbestedingen, of verwachten dat dit gaat gebeuren.

Dales en stijgers wat betreft omzet in de architectuur Bron BouwMonitor

Logistiek floreert

Iets minder dan de helft van de bureaus had in april nog een orderportefeuille van 3 maanden. Het gemiddelde ligt nu op vijf maanden. Dit versterkt het beeld dat de huidige crisis een minder zware uitwerking heeft dan die van 2010. Wel zijn de eerste tekenen van stagnatie in de vastgoed- en ontwerpwereld zichtbaar.

Financiering en liquiditeit

Zeventig procent van de bedrijven verwacht geen problemen te krijgen met de financiering en de liquiditeit van hun bedrijven. Het aandeel bedrijven dat gebruik maakt van overheidssteun is in april toegenomen tot 17%, wat relatief gezien klein is. Nu de omzetverwachting in mei boven de min twintig procent gaat uitkomen, zal dit veranderen.

Omzetontwikkeling in de architectuur Bron Bouwmonitor

Thuiswerken

Het beeld dat architecten vrij moeiteloos de overgang naar thuiswerken hebben gemaakt, wordt in het onderzoek bevestigd. Bij 46% van de bureaus werkt alle personeel thuis. Gemiddeld blijkt bijna tachtig procent van het personeel thuis te werken.

Ontwikkeling van het thuiswerken in de architectuur Bron Bouwmonitor

Digitale werkprocessen

Door dit thuiswerken verlopen veel werkprocessen via digitale middelen. Teleconferencing blijkt voor projectvergaderingen en overleg met de opdrachtgever effectief te zijn. Ontwerpen via Teams of Zoom blijkt een stuk lastiger te zijn . Zo’n 25% vindt ontwerpen via teleconferencing veel minder effectief.

Dit is het tweede deel uit een maandelijkse serie waarin de redactie van de Architect de marktontwikkeling in de architectuur bijhoudt op basis van de Bouwmonitor. Dit initiatief van USP Marketing Consultancy en Vakmedianet onderzoekt de gevolgen van de coronacrisis voor de gehele bouwsector. Lees hier deel 1.

Lees verder

Harm Tilman (1954, Rotterdam) is auteur, docent, moderator en zelfstandig redacteur op het gebied van architectuur en stedenbouw. Tot 2021 was Harm hoofdredacteur van het de Architect. Daarvoor werkte hij o.a. als coördinator en docent stedenbouwkunde aan de Academie van Bouwkunst Rotterdam.

Rien Korteknie. Beeld Hanna Veltman

Rien Korteknie: 'De Belgische architectuurcultuur kan leren van de...

Het bureau Korteknie Stuhlmacher ontstond 23 jaar geleden per toeval met een tentoonstelling in Malmö, Zweden. Sindsdien proberen oprichters Mechthild Stuhlmacher en Rien Korteknie 'gebouwen te maken met karakter'. In de podcast 'Over Architectuur Gesproken' vertelt Korteknie hoe ze dit doen, waar de voorliefde voor particuliere woonopgaven vandaan komt en waarom ze aangezien worden als 'een Belgisch bureau'.

Collegezalengebouw door Civic Architects. Beeld Stijn Bollaert

Mooi is een mening

Dynamische gevels, interieurs met een hoge belevingswaarde en woonkamers die een visuele verbinding aangaan met de omgeving; architecten zijn er gek op. Michelle Gulickx noemt het moddertaal: 'zinsneden die zo multi-interpretabel zijn dat je geen idee hebt wat er wordt bedoeld'.

Jelmer Buurma en Sneha Dugar bij het Paviljoen buurttuin Zoete Aarde in Zoetermeer, ontworpen in opdracht van stichting Zoete Aarde, is met kalkhennep en hout door vrijwilligers gebouwd. Beeld Loes van Duijvendijk

Start-up Buurma Dugar Architects: 'Als architect moet je werk toch...

Geen website, een summiere Instagrampagina en slechts wat lokale berichtgeving over hun paviljoen in Zoetermeer. Alles rondom Buurma Dugar Architects heeft iets mysterieus. Wel wisten Jelmer Buurma en Sneha Dugar met het paviljoen door te dringen tot de Next Step Ahead Group van de BNA én sleepten ze een nominatie binnen voor de Abe Bonnema Prijs voor Jonge Architecten 2024. Dugar: 'Peter Zumthor heeft ook geen website.'

Beeld David Meulenbeld

Hou op met moddertaal! En ontwerp ook geen 'transparante plinten' meer

Architecten gebruiken volgens Ariadne Onclin en Michelle Gulickx veel onduidelijke termen. Dat leidt tot verwarring en loze beloftes. Ariadne ziet bijvoorbeeld dat 'transparante plinten' al te vaak verworden tot meterslange gevels vol plakfolie. Michelle pleit voor verandering: stop met moddertaal, maar gebruik heldere, toegankelijke taal die het ambacht verdient.