De stem van architecten in het maatschappelijk debat 
Beeld Bovenbouw

De stem van architecten in het maatschappelijk debat 

'Ik denk dat we als architect meer agenderend mogen zijn. Dat kan met grote ideeën, maar ook via kleinere projecten', aldus Mevr. De Architect Sanne van Manen in een interview met Evelien Pieters. Wat mij betreft de must-read van deze week. Deze tijd vraagt om een duidelijke stem van architecten in het maatschappelijk debat.

En gelukkig gebeurt dat steeds meer. Gisteren hebben wel 94 architecten zich laten horen in een brandbrief. Het zijn alumni van de faculteit Bouwkunde van de TU Eindhoven die hun zorgen delen over de koers van het faculteitsbestuur. In de visie van de faculteit legt de culturele waarde van architectuur het af tegen de technische benadering, terwijl volgens de opstellers en ondertekenaars van de brief beide in balans zouden moeten zijn. 

Hoe belangrijke die culturele waarde is, licht Gus Tielens mooi toe in haar nieuwste column. Net als Van Manen voelt ze zich klemgezet als het gaat over de woningplattegrond. ‘De woningplattegrond in Nederland, een uitzondering daargelaten, is al de resultante van een stevig economisch gestuurd programma van eisen. Daarmee is de ontwerpopgave als onderzoek naar de achtergrond verschoven.’

Technisch prima in orde, maar er is geen ruimte meer voor verrassing, het onverwachte, terwijl beide waarden het leven juist kenmerken. Architectuur als de achtergrond van het leven moet juist aan beide ruimte bieden.

Gelukkig was er een lichtpuntje en stuitte Tielens op de plattegrond van acht appartementen in Antwerpen, een transformatieontwerp van Bovenbouw. ‘Helemaal bovenin ontdek ik in een van de appartementen een waanzinnige douche. Niet heel groot, maar wel hoog en met een prachtig bas-reliëf in de wand. Hier douchen moet een belevenis zijn.’

Merel Pit

Merel Pit

Hoofdredacteur de Architect

Merel Pit (1981) is sinds januari 2021 hoofdredacteur van de Architect. Daarmee is ze terug op haar ‘oude nest’ waar ze in 2008 als vakredacteur haar carrière in de architectuurjournalistiek begon. Heb je input voor sterke verhalen? Mail haar op merelpit@vmnmedia.nl.

Beeld Hanna Veltman

De BNA-voorzitter zet diens zichtbaarheid beter niet in voor eigen...

Ben je eenmaal BNA-voorzitter dan praat je publiekelijk beter niet over je eigen bureau. Dit vertrouwde Nathalie de Vries aan Floortje Keijzer en mij toe na afloop van de podcastopname van drie weken geleden. Dan gebruik je te veel je verworven zichtbaarheid voor eigen gewin. We hadden haar net verteld dat onze volgende gast Jeroen de Willigen zou zijn.

Transformatie naoorlogse school in Dordrecht door Studio Nauta en Vanschagen. Beeld Paul Swagerman

Zonder goed opdrachtnemerschap is de architectuur nergens

Een opdracht winnen en dan de verliezende partij erbij vragen. Jan Nauta deed het. Bij de transformatie en uitbreiding van een naoorlogse school in Dordrecht sloeg hij de handen ineen met de ervaren architecten van Vanschagen. 'Ik heb er geen seconde spijt van gehad. We hebben veel van elkaars expertises geleerd maar belangrijker nog was het werkplezier.'

Vlnr: Hardlopen in Rotterdam. Beeld Iris van den Broek, Het Predikheren door Korteknie Stuhlmacher Architecten (KSA). Beeld Maurice Tjon a Tham en een openbaar toilet in Jingo-Dori Park. Beeld Satoshi Nagare

Een leefbare stad herken je aan kerken, openbare toiletten én...

Religieus erfgoed staat steeds vaker leeg. Kerkgenootschappen krimpen, vergrijzen en kunnen de zorg voor het gebouw niet meer aan. Vaak wordt daarom overgegaan tot sloop. Architect en PhD-kandidaat Charlotte Ardui stelt dat dit eeuwig zonde is, want 'vanuit hun centrale positie in de buurt ordenen, structuren en oriënteren ze'. Met drie inspirerende voorbeelden uit Vlaanderen toont ze in een artikel voor hoe (naoorlogse) kerken een belangrijke rol op wijkniveau kunnen spelen.

Beeld Pepijn Spijkers

Wat architecten doen, gaat verder dan de bouwkundige mogelijkheden...

Als er geen architecten meer zijn, worden er geen goede gebouwen meer gemaakt. Misschien een boute stelling, maar zo simpel is het. En ik geloof dat we dit als vakgemeenschap meer moeten uitdragen.