Waarom organiseren architecten zich niet?
Beeld Shutterstock

Waarom organiseren architecten zich niet?

Twee jaar geleden schreef ik het artikel 'Hoe leuk is het om te werken bij een architectenbureau?' Niet zo leuk, was de strekking. Daar kreeg ik veel reacties op. Zoveel dat ik samen met Thijs van Spaandonk een podcastreeks maakte over de werkcultuur bij architectenbureaus. We kwamen tot de conclusie dat er wel degelijk een keuze is in hoe de werkomgeving in te richten, voor zowel de werkgever als de werknemer.

Dit kan bijvoorbeeld door het organiseren van medezeggenschap, iets wat elk bureau verplicht is. Medewerkers krijgen hierdoor het recht invloed te uiten op personeels- en bureaubeleid, zoals afspraken over overwerk, werktijden en opleidingsbudget. Voor bureaus met elf of meer medewerkers (in Nederland 232) is personeelsvertegenwoordiging (PT) verplicht, en voor bureaus met vijftig of meer (dertig) een ondernemingsraad (OR).

Maar die plicht wordt lang niet altijd opgevolgd. 'De noodzaak voor het bureaucratische principe van een ondernemingsraad wordt in ons bureau niet gevoeld', zegt David Gianotten van OMA hierover tegen vakredacteur Reinoud Schaatsbergen. Elk jaar doet het bureau een inventarisatie, maar ‘de animo ervoor is bijzonder laag’.

Medezeggenschap organiseren is daarmee niet alleen een taak van de werkgever, maar ook van de werknemers. Waarom organiseren architecten zich niet? Zijn ze te druk? Is het beroepsdeformatie? Desinteresse voor het collectief? Ik ben er nog niet uit.

Vooralsnog hebben bureaus zonder PVT of OR niets te vrezen, want er bestaat geen organisatie die ze hierop controleert. Marianne Berenschot, directeur SFA: ‘Werknemers kunnen een OR of PVT voorstellen. Weigert de ondernemer, dan kunnen de medewerkers naar de rechter stappen om alsnog inspraak af te dwingen. Dat zien wij in de praktijk niet gebeuren.’  

Lees Reinouds stuk, maar ook de inspirerende interviews met Bjarne Mastenbroek en Moriko Kira! 

Groet, Merel

Merel Pit

Merel Pit

Hoofdredacteur de Architect

Merel Pit (1981) is sinds januari 2021 hoofdredacteur van de Architect. Daarmee is ze terug op haar ‘oude nest’ waar ze in 2008 als vakredacteur haar carrière in de architectuurjournalistiek begon. Heb je input voor sterke verhalen? Mail haar op merelpit@vmnmedia.nl.

Beeld Hanna Veltman

De BNA-voorzitter zet diens zichtbaarheid beter niet in voor eigen...

Ben je eenmaal BNA-voorzitter dan praat je publiekelijk beter niet over je eigen bureau. Dit vertrouwde Nathalie de Vries aan Floortje Keijzer en mij toe na afloop van de podcastopname van drie weken geleden. Dan gebruik je te veel je verworven zichtbaarheid voor eigen gewin. We hadden haar net verteld dat onze volgende gast Jeroen de Willigen zou zijn.

Transformatie naoorlogse school in Dordrecht door Studio Nauta en Vanschagen. Beeld Paul Swagerman

Zonder goed opdrachtnemerschap is de architectuur nergens

Een opdracht winnen en dan de verliezende partij erbij vragen. Jan Nauta deed het. Bij de transformatie en uitbreiding van een naoorlogse school in Dordrecht sloeg hij de handen ineen met de ervaren architecten van Vanschagen. 'Ik heb er geen seconde spijt van gehad. We hebben veel van elkaars expertises geleerd maar belangrijker nog was het werkplezier.'

Vlnr: Hardlopen in Rotterdam. Beeld Iris van den Broek, Het Predikheren door Korteknie Stuhlmacher Architecten (KSA). Beeld Maurice Tjon a Tham en een openbaar toilet in Jingo-Dori Park. Beeld Satoshi Nagare

Een leefbare stad herken je aan kerken, openbare toiletten én...

Religieus erfgoed staat steeds vaker leeg. Kerkgenootschappen krimpen, vergrijzen en kunnen de zorg voor het gebouw niet meer aan. Vaak wordt daarom overgegaan tot sloop. Architect en PhD-kandidaat Charlotte Ardui stelt dat dit eeuwig zonde is, want 'vanuit hun centrale positie in de buurt ordenen, structuren en oriënteren ze'. Met drie inspirerende voorbeelden uit Vlaanderen toont ze in een artikel voor hoe (naoorlogse) kerken een belangrijke rol op wijkniveau kunnen spelen.

Beeld Pepijn Spijkers

Wat architecten doen, gaat verder dan de bouwkundige mogelijkheden...

Als er geen architecten meer zijn, worden er geen goede gebouwen meer gemaakt. Misschien een boute stelling, maar zo simpel is het. En ik geloof dat we dit als vakgemeenschap meer moeten uitdragen.