Om als vakgemeenschap sterker te staan, is er maar één oplossing: meer samen optrekken
Beeld Shutterstock

Om als vakgemeenschap sterker te staan, is er maar één oplossing: meer samen optrekken

Terwijl veel architectenbureaus het zomertendercircus achter de rug hebben, pende Reinoud Schaatsbergen 9 tips neer 'how to tender'. Dit naar aanleiding van gesprekken met Henk de Gelder, Arne Lijbers en Jan Knikker. Knikker kwam met de beste tip: doe niet meer dan wordt gevraagd. 'Het vernietigt de markt. Ze zeggen tegen hun opdrachtgever: ons werk is letterlijk waardeloos, want we doen het gratis.'

Dit klinkt logisch, toch gebeurt het aan de lopende band. Door de strenge referentie-eisen zijn sommige bureaus geneigd net een stapje harder te lopen – of zelfs prijs te duiken – om dat ene project toch binnen te halen, omdat ze anders volgend jaar niet meer mogen meedoen.

Om als vakgemeenschap deze tendens te keren, is er maar één oplossing: meer samen optrekken. Tekenend is dat het ledenaantal van de BNA eind 2023 een historisch dieptepunt bereikte. Hiermee verliest de branchevereniging draagvlak in de sector en politieke zeggenschap.

Aric Chen bevestigt in gesprek met Floortje Keijzer dat architectuur van de politieke agenda is gevallen. Met de samenwerkingscoalitie 'Architectuur Overal' wil hij het tij keren. ‘Een nieuw nationaal architectuurinstituut is niet nodig. Een logischer route is om de bestaande initiatieven en organisaties aan elkaar te verbinden.’

Chens observatie dat de vakgemeenschap te gefragmenteerd is, deel ik. ‘Iedereen zit op zijn eigen eilandje.’ Alle architecten op hetzelfde eiland is misschien te veel gevraagd – de eerste architect die zichzelf niet ‘eigenwijs’ noemt, moet ik nog tegenkomen. Maar een eilandengroep moet toch kunnen? Uiteindelijk zit de hele vakgemeenschap rond dezelfde piste in dezelfde tent.

Wat Michelle Gulickx betreft krijgen ook projectontwikkelaars een plek. ‘Zij worden zelden genoemd als medestander. Maar zij zijn een cruciale factor in het vormen van honoraria én betrokken bij selectieprocedures als partner en opdrachtgever van architecten.’

Lees alle must-reads van deze week!

Groet! Merel   

Merel Pit

Merel Pit

Hoofdredacteur de Architect

Merel Pit (1981) is sinds januari 2021 hoofdredacteur van de Architect. Daarmee is ze terug op haar ‘oude nest’ waar ze in 2008 als vakredacteur haar carrière in de architectuurjournalistiek begon. Heb je input voor sterke verhalen? Mail haar op merelpit@vmnmedia.nl.

Beeld Hanna Veltman

De BNA-voorzitter zet diens zichtbaarheid beter niet in voor eigen...

Ben je eenmaal BNA-voorzitter dan praat je publiekelijk beter niet over je eigen bureau. Dit vertrouwde Nathalie de Vries aan Floortje Keijzer en mij toe na afloop van de podcastopname van drie weken geleden. Dan gebruik je te veel je verworven zichtbaarheid voor eigen gewin. We hadden haar net verteld dat onze volgende gast Jeroen de Willigen zou zijn.

Transformatie naoorlogse school in Dordrecht door Studio Nauta en Vanschagen. Beeld Paul Swagerman

Zonder goed opdrachtnemerschap is de architectuur nergens

Een opdracht winnen en dan de verliezende partij erbij vragen. Jan Nauta deed het. Bij de transformatie en uitbreiding van een naoorlogse school in Dordrecht sloeg hij de handen ineen met de ervaren architecten van Vanschagen. 'Ik heb er geen seconde spijt van gehad. We hebben veel van elkaars expertises geleerd maar belangrijker nog was het werkplezier.'

Vlnr: Hardlopen in Rotterdam. Beeld Iris van den Broek, Het Predikheren door Korteknie Stuhlmacher Architecten (KSA). Beeld Maurice Tjon a Tham en een openbaar toilet in Jingo-Dori Park. Beeld Satoshi Nagare

Een leefbare stad herken je aan kerken, openbare toiletten én...

Religieus erfgoed staat steeds vaker leeg. Kerkgenootschappen krimpen, vergrijzen en kunnen de zorg voor het gebouw niet meer aan. Vaak wordt daarom overgegaan tot sloop. Architect en PhD-kandidaat Charlotte Ardui stelt dat dit eeuwig zonde is, want 'vanuit hun centrale positie in de buurt ordenen, structuren en oriënteren ze'. Met drie inspirerende voorbeelden uit Vlaanderen toont ze in een artikel voor hoe (naoorlogse) kerken een belangrijke rol op wijkniveau kunnen spelen.

Beeld Pepijn Spijkers

Wat architecten doen, gaat verder dan de bouwkundige mogelijkheden...

Als er geen architecten meer zijn, worden er geen goede gebouwen meer gemaakt. Misschien een boute stelling, maar zo simpel is het. En ik geloof dat we dit als vakgemeenschap meer moeten uitdragen.