Op maat van de gebruiker
Van Maerlantlyceum. Beeld Lucas van der Wee

Op maat van de gebruiker

Twee woonhuizen en twee educatieve gebouwen illustreerden de afgelopen maand de meerwaarde om de gebruiker centraal te zetten in een ontwerpproces.

Bij het woonhuis in Utrecht door Korteknie Stuhlmacher Architecten en de aanbouw in Aerdenhout door Pieter Bedaux spatte het ontwerpplezier ervan af. Beide architecten realiseerden een totaalkunstwerk, inclusief maatwerkmeubilair. Over de kleinste details werd nagedacht. Bedaux ervaarde door het ontwerpen van de ‘granny unit’ weer plezier in het vak. Een gevoel dat ook Korteknie herkent: ‘Soms verlies je jezelf in zware projecten. Hier kon ik weer iets doen wat normaal niet lukt. Er was een wederzijds vertrouwen en respect. En ook lef bij de opdrachtgevers.’

Daar ligt de kracht van het particuliere opdrachtgeverschap. Door de persoonlijke betrokkenheid, wederzijds vertrouwen en kleinschaligheid van de opdracht ervaarden de architecten een ontwerpvrijheid. Een gevoel dat minder aanwezig is bij grootschalige projecten. De aanwezigheid van diverse partijen en belangen maakt het ietwat omslachtiger. Toch levert het ook geslaagde ontwerpen, ietwat minder persoonlijke, op waar de gebruiker centraal staat.

Zo omschrijft Reinoud Schaatsbergen het Gorlaeus Gebouw van Universiteit Leiden door INBO, Sweco Architects en Ex Interiors als strak en steriel. Een wit canvas dat toegankelijk is voor diverse gebruikers. Het ontwerpteam wilde een transparant gebouw realiseren dat uitnodigt tot ontmoeting, maar dat streven botste soms met de praktische eisen van de faculteit. De ontwerpers stelden glazen wanden in de collegezalen die aan de centrale as grenzen voor, maar de docenten vonden dit te afleidend. Cepezed wist dit ontwerpidee wel door te voeren bij de verbouwing Van Maerlantlyceum. De kunstklas heeft grote glazen etalages waar het kunsttalent van de leerlingen gepresenteerd wordt. Over een open leeromgeving gesproken.

Veel leesplezier,

Charlotte

Charlotte Thomas

Charlotte Thomas

Vakredacteur

Charlotte Thomas (1992) is vakredacteur met een focus op de ruimtelijke beleving, de gebruiker, transformatie en renovatie, en een voorliefde voor design. Ze studeerde af als kunst- en architectuurhistoricus. En heeft onder meer gewerkt bij Stroom Den Haag, Museum Het Schip, AFFR, Vice, Van Eesteren Museum en Galerie Bart. Heb je ideeën, vragen of opmerkingen? Mail naar: charlottethomas@vmnmedia.nl

Links: Still uit de YouTube-video ‘Mostar 1972’ van The Mostarcina. Rechts: Beeld Nigel Chandler|Sygma|Corbis

De waarde van cultureel erfgoed

Wat kan een architect bijdragen aan cultureel herstel? Dit vraagt architect Arna Mačkić van Studio L A zich al tien jaar lang af. In haar ARC Talk zoekt ze naar antwoorden vanuit haar persoonlijke leven - lees: het ontvluchten en de verwoesting van Bosnië-Herzegovina. Ze probeert de culturele waarde van architectuur te achterhalen, en roept het vakgebied op om bij te dragen aan herstel. 'Want de verwoesting van het culturele erfgoed is de dagelijkse realiteit van velen!'

BeursBourse. Beeld Sébastien Bez

Een biermuseum en een gesamtkunstwerk

Net voor de bouwvakantie bezocht ik op de valreep twee keer de verbouwing van de Brusselse Beurs door Robbrecht en Daem. Eenmaal stond ik voor gesloten deuren en observeerde ik het gebruik van de imposante trappenpartij als geliefde ontmoetingsplek, en de andere keer kon ik genieten van het weidse stadszicht vanaf het dakterras.

De doorgang op links met Fox food court en de entreehal op rechts bij Royale Belge door Bovenbouw, Caruso St John en DDS+. Beeld Filip Dujardin

Aan het projecthoppen

Afgelopen maand mocht ik enkele bijzondere projecten bezoeken. Al enige tijd stond de transformatie van het functionalistische kantoor Royale Belge op mijn radar. De verbouwing van megalomaan bedrijfsgebouw naar belevenishotel door Bovenbouw, Caruso St John Architects en DDS+ stelde niet teleur. De betrokken architecten transformeerden het afgesloten kantoor naar een toegankelijke werk- en verblijfsplek, inclusief een foodmarket in de semipublieke plint waar onder meer de buurtbewoners elkaar treffen.

Dance Dance Sit Sit door Tomas Dirrix, Team Thursday en Koen Taselaar. Beeld Titia Hahne

Het stedelijk interieur

De druk op de openbare ruimte binnen de (groot)steden neemt toe. Het spanningsveld tussen publieke en privéruimte is groot. Mensen wonen, werken en leven op steeds dichter op elkaar. We ontmoeten onze medemens in talloze gemeenschappelijke ruimten. Veel van deze ontmoetingsplaatsen kan je beschouwen als (stedelijke) interieurs. Deze plekken dragen bij aan het stedelijke welzijn. Straten, pleinen, binnenhoven maar ook gebouwen fungeren dan als openbare ruimte. Zo zien we in recente nieuwbouwprojecten de ambitie om de stad te betrekken in het gebouw.