Must-reads: van de vechtmarkt in de ziekenhuisbouw tot de huiselijke zorgboerderij

Must-reads: van de vechtmarkt in de ziekenhuisbouw tot de huiselijke zorgboerderij

De redactie duikt dit kwartaal in 'zorgzame architectuur', een nogal breed begrip in de zin van dat alle architectuur zorgzaam zou moeten zijn naar haar makers, gebruikers en omgeving. Tenminste dat vindt de redactie. Om toch wat meer richting te geven aan dit kwartaal hebben we ervoor gekozen om over architectuur te schrijven waarin (medische) zorg plaatsvindt en hoe we zorgdragen voor onze vergrijzende samenleving.

Zo verscheen deze week een artikel van journalist Andrea Prins over zorgboerderijen. Hier leven mensen met complexe en vaak meervoudige klachten: verstandelijke beperkingen, psychische aandoeningen, verslaving. In Nederland zijn inmiddels zo’n duizend. ‘Veel instellingen draaien nu dertig jaar. Gebouwen zijn aan vervanging toe’, aldus Yaike Dunselman, architect-directeur van 9graden architectuur. Prins bezocht samen met hem twee zorgboerderijen. 

Vakredacteur Floortje Keijzer zocht uit hoe het toch kan dat de wereld van ziekenhuisarchitectuur zo’n bastion is en hoe het sommige architecten toch lukt om daar binnen te komen. Erik Schotte (LIAG) noemt de ziekenhuisbouw dan ook een vechtmarkt. ‘Er gaat heel veel geld in om. Besturen willen niet dat er fouten worden gemaakt en geld wordt verspild, in een wereld waar al zo veel gekort is.’ Maar soms staat er een ziekenhuisbestuur op dat lef toont, zoals dat van het AUMC, en dan ontstaat er iets bijzonders. 

Tenslotte dook vakredacteur Charlotte Thomas in het kleurgebruik in zorgomgevingen. Want ook al bestaan er geen harde bewijzen voor de psychologische effecten van kleur op gezondheid, kleur speelt steeds vaker een belangrijke rol in de architectuur. Om een beter beeld te krijgen hoe architecten kleur toepassen in hun ontwerpen, raadpleegde ze drie architectenbureaus die geloven in de positieve psychologische eigenschappen van kleuren: het Londense bureau vPPR-architecten, UNStudio en Atelier PRO. 

Ik wens je veel inspiratie en tot volgende week! 

Groet, Merel 

PS Heb je er al eens over nagedacht hoe ons landschap eruit gaat zien als we allemaal plantaardig gaan eten? Strootman landschapsarchitecten en milieuwetenschapper Jan Willem Erisman schetsen een toekomstbeeld.

Merel Pit

Merel Pit

Hoofdredacteur de Architect

Merel Pit (1981) is sinds januari 2021 hoofdredacteur van de Architect. Daarmee is ze terug op haar ‘oude nest’ waar ze in 2008 als vakredacteur haar carrière in de architectuurjournalistiek begon. Heb je input voor sterke verhalen? Mail haar op merelpit@vmnmedia.nl.

Beeld Hanna Veltman

De BNA-voorzitter zet diens zichtbaarheid beter niet in voor eigen...

Ben je eenmaal BNA-voorzitter dan praat je publiekelijk beter niet over je eigen bureau. Dit vertrouwde Nathalie de Vries aan Floortje Keijzer en mij toe na afloop van de podcastopname van drie weken geleden. Dan gebruik je te veel je verworven zichtbaarheid voor eigen gewin. We hadden haar net verteld dat onze volgende gast Jeroen de Willigen zou zijn.

Transformatie naoorlogse school in Dordrecht door Studio Nauta en Vanschagen. Beeld Paul Swagerman

Zonder goed opdrachtnemerschap is de architectuur nergens

Een opdracht winnen en dan de verliezende partij erbij vragen. Jan Nauta deed het. Bij de transformatie en uitbreiding van een naoorlogse school in Dordrecht sloeg hij de handen ineen met de ervaren architecten van Vanschagen. 'Ik heb er geen seconde spijt van gehad. We hebben veel van elkaars expertises geleerd maar belangrijker nog was het werkplezier.'

Vlnr: Hardlopen in Rotterdam. Beeld Iris van den Broek, Het Predikheren door Korteknie Stuhlmacher Architecten (KSA). Beeld Maurice Tjon a Tham en een openbaar toilet in Jingo-Dori Park. Beeld Satoshi Nagare

Een leefbare stad herken je aan kerken, openbare toiletten én...

Religieus erfgoed staat steeds vaker leeg. Kerkgenootschappen krimpen, vergrijzen en kunnen de zorg voor het gebouw niet meer aan. Vaak wordt daarom overgegaan tot sloop. Architect en PhD-kandidaat Charlotte Ardui stelt dat dit eeuwig zonde is, want 'vanuit hun centrale positie in de buurt ordenen, structuren en oriënteren ze'. Met drie inspirerende voorbeelden uit Vlaanderen toont ze in een artikel voor hoe (naoorlogse) kerken een belangrijke rol op wijkniveau kunnen spelen.

Beeld Pepijn Spijkers

Wat architecten doen, gaat verder dan de bouwkundige mogelijkheden...

Als er geen architecten meer zijn, worden er geen goede gebouwen meer gemaakt. Misschien een boute stelling, maar zo simpel is het. En ik geloof dat we dit als vakgemeenschap meer moeten uitdragen.