Het woningtekort drukt op alles z'n stempel: van de verkiezingsuitslag tot de architectuur
Neue Derzbachhof in München, gezien vanaf de ruime fruitweide met speelplekken, ligstoelen en verhoogde bedden. Beeld Thomas Weinbergen

Het woningtekort drukt op alles z'n stempel: van de verkiezingsuitslag tot de architectuur

Hoe heeft het architectuurbeleid in Nederland - van de eerste architectuurnota in 1991 tot het failliet van Architectuurlokaal dit jaar - zich ontwikkeld? En wordt met de verkiezingsuitslag van vorige week het beleid helemaal de nek omgedraaid?


Kirsten Schipper weet precies hoe het zit, want ze is vorige week gepromoveerd op ons nationale architectuurbeleid. 'Mocht Wilders het voor het zeggen krijgen, dan zal dat in het ergste geval een einde betekenen van het ondersteunen van cultuur. Een beschavingsoffensief, dat inmiddels ruim twee eeuwen geleden begon met het verlichtingsdenken', vertelde ze Hanna Veltman. 

In de politiek heerst momenteel volgens Schipper ook een misvatting: ‘Het architectuurbeleid is geen ruimtelijk planbureau.’ Het rondetafelgesprek in de Tweede Kamer van 6 september was in die zin exemplarisch. Dat ging in haar ogen meer over woningen en waar die dan zouden moeten komen, dan over architectuur.

Het mag dan wel geen architectonisch vraagstuk zijn, het woningtekort in Nederland drukt momenteel wel op alles z’n stempel, van de verkiezingsuitslag tot de gerealiseerde architectuur. Het AD beschreef deze week de nieuwe generatie woningen zelfs als 'goedkope meuk'.

Maar hoe reguleren we dan de woningmarkt? Voor een antwoord op deze vraag keken we naar het buitenland. Daar zijn gemeenschappelijke woonprojecten met geëngageerde architectonische concepten in opkomst. Zelfbeheer en coöperatieve modellen beloven een hoge standaard van huisvesting tegen huurprijzen waar de markt niet tegen kan opboksen. We selecteerden drie inspirerende projecten.

Daarnaast sprak Floortje Keijzer met Fieke van den Beuken van woningcorporatie Trudo, die architectonische hoogstandjes oplevert vol met sociale woningbouw: ‘Wij staan voor aantrekkelijke plekken, dat is een kernwaarde van Trudo. Architectuur zetten we in om waarde toe te voegen voor de bewoners, maar ook voor onszelf. Want onze portefeuille wordt daardoor meer waard.’ Waarvan akte.

Lees alle must-reads!

Groet, Merel

Merel Pit

Merel Pit

Hoofdredacteur de Architect

Merel Pit (1981) is sinds januari 2021 hoofdredacteur van de Architect. Daarmee is ze terug op haar ‘oude nest’ waar ze in 2008 als vakredacteur haar carrière in de architectuurjournalistiek begon. Heb je input voor sterke verhalen? Mail haar op merelpit@vmnmedia.nl.

Beeld Hanna Veltman

De BNA-voorzitter zet diens zichtbaarheid beter niet in voor eigen...

Ben je eenmaal BNA-voorzitter dan praat je publiekelijk beter niet over je eigen bureau. Dit vertrouwde Nathalie de Vries aan Floortje Keijzer en mij toe na afloop van de podcastopname van drie weken geleden. Dan gebruik je te veel je verworven zichtbaarheid voor eigen gewin. We hadden haar net verteld dat onze volgende gast Jeroen de Willigen zou zijn.

Transformatie naoorlogse school in Dordrecht door Studio Nauta en Vanschagen. Beeld Paul Swagerman

Zonder goed opdrachtnemerschap is de architectuur nergens

Een opdracht winnen en dan de verliezende partij erbij vragen. Jan Nauta deed het. Bij de transformatie en uitbreiding van een naoorlogse school in Dordrecht sloeg hij de handen ineen met de ervaren architecten van Vanschagen. 'Ik heb er geen seconde spijt van gehad. We hebben veel van elkaars expertises geleerd maar belangrijker nog was het werkplezier.'

Vlnr: Hardlopen in Rotterdam. Beeld Iris van den Broek, Het Predikheren door Korteknie Stuhlmacher Architecten (KSA). Beeld Maurice Tjon a Tham en een openbaar toilet in Jingo-Dori Park. Beeld Satoshi Nagare

Een leefbare stad herken je aan kerken, openbare toiletten én...

Religieus erfgoed staat steeds vaker leeg. Kerkgenootschappen krimpen, vergrijzen en kunnen de zorg voor het gebouw niet meer aan. Vaak wordt daarom overgegaan tot sloop. Architect en PhD-kandidaat Charlotte Ardui stelt dat dit eeuwig zonde is, want 'vanuit hun centrale positie in de buurt ordenen, structuren en oriënteren ze'. Met drie inspirerende voorbeelden uit Vlaanderen toont ze in een artikel voor hoe (naoorlogse) kerken een belangrijke rol op wijkniveau kunnen spelen.

Beeld Pepijn Spijkers

Wat architecten doen, gaat verder dan de bouwkundige mogelijkheden...

Als er geen architecten meer zijn, worden er geen goede gebouwen meer gemaakt. Misschien een boute stelling, maar zo simpel is het. En ik geloof dat we dit als vakgemeenschap meer moeten uitdragen.