Er is behoefte aan een geweten van onze steden
Het plein Svampen rondom de door Klas Anshelm ontworpen Malmö Konsthall. Beeld Sebastian Oddner

Er is behoefte aan een geweten van onze steden

Ontwerpen in goed dialoog. Na mijn interview met Jan Nauta over de Nederlandse aanbestedingscultuur is die uitspraak bij mij blijven hangen. Hij is met zijn bureau uitgeweken naar België omdat hij voor Nederlandse aanbestedingen niet 'de juiste cijfers' heeft. Risico's mijden lijkt voor opdrachtgevers belangrijker dan te kiezen voor vertrouwen en kwaliteit.

Waarom is dat cijfertje rechts onderin de Excelsheet zo belangrijk geworden? Soms vind ik het moeilijk te geloven dat opdrachtgevers en projectontwikkelaars echt alleen naar de winstgevendheid van een project kijken – er staan toch altijd mensen aan het roer? – maar de realiteit liegt er niet om. Efficiëntie en aantallen winnen het telkens maar weer van kwaliteit. De aanstaande sloop van het voormalige ministerie van Sociale Zaken van Herman Hertzberger is daarvan het schrijnende voorbeeld.

We kunnen beter dan dit en daar is bewijs voor. Sander Hölsgens schreef deze maand bijvoorbeeld over de meerwaarde van skateplekken voor de stad. Onder andere in Malmö en Leeds wisten skaters samen met stedenbouwkundigen een goed functionerende en aantrekkelijke openbare ruimte te combineren met skatevriendelijke bouwwerken. De projecten maakten indruk op mij, want ze tonen glashelder aan dat inclusie en samenwerkingen tot oplossingen leiden die de stad voor iedereen mooi en leefbaar maakt.

Gelukkig ziet ook de BNA in dat er behoefte is aan samenwerking. Ik sprak hierover met Anne Schroën, de nieuwe directeur van de branchevereniging. In het interview zei ze dat de BNA zich steviger gaat uitspreken over de collectieve kracht van de branche. Een van de manieren om die kracht in te zetten, is door stadsbouwmeesters. Zij treden op als poortwachters van architectonische kwaliteit en vormen daarmee, zoals Nauta het omschrijft, ‘een soort geweten van de stad’.

Een mooie ambitie, wat mij betreft, waar elke stad naar kan ambiëren. Misschien dat daarmee situaties als het voormalige ministerie van Sociale Zaken zijn te voorkomen.

Groet!
Reinoud

Reinoud Schaatsbergen is schrijver en redacteur. Binnen de Architect focust hij zich op de ontwerppraktijk en stedenbouw, met specifiek aandacht voor gebiedsontwikkelingen, landschapsarchitectuur en de maatschappelijke impact van (stedelijke) omgevingen.

Ideeën, vragen of opmerkingen? Mail naar reinoudschaatsbergen@vmnmedia.nl