Een symbool voor de stad
De Markthal in Apeldoorn, door West 8. Beeld Jeroen Musch

Een symbool voor de stad

Met een hoogte van zeventien meter torent de Markthal in Apeldoorn boven mij uit. Talloze houten spanten vormen de complexe draagconstructie van het bouwwerk en trekken de aandacht zoals een historische stationshal dat doet. Ik vergaap mij aan de grootsheid van de hal, net als Penne Hangelbroek van West 8, nota bene de architect van het project.

Hangelbroek liet zich inspireren door West en Oost-Europese markthallen vanwege hun culturele functie. Hier kwamen – en komen nog steeds – mensen samen voor de markt én simpelweg om elkaar te treffen. Daarmee is Apeldoorn niet alleen een overdekt marktplein rijker, maar een trefpunt, ontmoetingsplek en een eyecatcher.

De Markthal heeft overduidelijk een culturele impact. Valt hetzelfde te zeggen over de nieuwe, uitbundige Vinex-wijk Haverleij waar collega Charlotte Thomas over schreef? Deze postmiddeleeuwse enclave van negen nieuwbouwkastelen in het landschap rondom Den Bosch is na 25 jaar opgeleverd en trakteert bewoners op kantelen van roodbruin metselwerk, bovenop modernere gevels, en entrees die doen denken aan toegangspoorten van weleer. Alleen het valhek ontbreekt nog.

Terecht vraagt Thomas zich af of Haverleij het antwoord is op het ‘straatje erbij’. Dat doet mij denken aan mijn gesprek met Maartje Luisman, partner bij SVP. Volgens haar is een leus als ‘straatje erbij’ gevaarlijk, want ‘het moet nooit alleen gaan over woningen. In dorpen gaat de opgave ook over mobiliteit en bereikbaarheid, want hoe komen mensen vanuit de dorpsranden naar hun werk?’ 

Dat zet de Apeldoornse Markthal voor mij in perspectief. Ja, het is ‘slechts’ een houten overkapping, maar tegelijk is het iets waar de stad trots op kan zijn. Net zoals de Erasmusbrug haast synoniem staat aan Rotterdam als stad, voorspel ik dat de Markthal symbool gaat staan voor Apeldoorn.

Reinoud Schaatsbergen is schrijver en redacteur. Binnen de Architect focust hij zich op de ontwerppraktijk en stedenbouw, met specifiek aandacht voor gebiedsontwikkelingen, landschapsarchitectuur en de maatschappelijke impact van (stedelijke) omgevingen.

Ideeën, vragen of opmerkingen? Mail naar reinoudschaatsbergen@vmnmedia.nl

Links: Still uit de YouTube-video ‘Mostar 1972’ van The Mostarcina. Rechts: Beeld Nigel Chandler|Sygma|Corbis

De waarde van cultureel erfgoed

Wat kan een architect bijdragen aan cultureel herstel? Dit vraagt architect Arna Mačkić van Studio L A zich al tien jaar lang af. In haar ARC Talk zoekt ze naar antwoorden vanuit haar persoonlijke leven - lees: het ontvluchten en de verwoesting van Bosnië-Herzegovina. Ze probeert de culturele waarde van architectuur te achterhalen, en roept het vakgebied op om bij te dragen aan herstel. 'Want de verwoesting van het culturele erfgoed is de dagelijkse realiteit van velen!'

De gerenoveerde brug van Mostar. Beeld Arna Mačkić

Architectuur en politiek

September was een maand met veel interessante interviews. Zo sprak ik uitgebreid met Anne Schroën over haar eerste half jaar als directeur van de BNA en had ik een interview met Aric Chen, directeur van het Nieuwe Instituut (NI) in Rotterdam. Met het nieuwe samenwerkingsverband Architectuur Overal slaan ze de handen in elkaar om architectuur weer terug op de politieke agenda te krijgen en de positie van de architect binnen de hele bouwketen te versterken.

Winkelstraat in binnenstad van Almere. Beeld Maarten Feenstra en Richard Terborg

Wie neemt verantwoordelijkheid voor het tegengaan van stedelijke...

Vlak voor zijn aftreden wijst demissionair minister Hugo de Jonge nog eens meerdere locaties in het westen, noorden en zuiden van het land aan voor extra woningbouw. In een interview prijst hij dan ook de ambitie van het nieuwe kabinet om de jaarlijkse bouw van 100.000 nieuwe woningen door te zetten. Het enige wat ik proef, is kwantiteit. Een overkoepelende strategie die vragen beantwoordt als 'hoe dan?' en 'met welke kwaliteit?' wordt - opnieuw - overgeslagen.

SO-IL op de Triënnale van Brugge. Beeld Filip Dujardin

De kracht van tijdelijke architectuur

Terwijl ik deze intro van de themanieuwsbrief schrijf, bevind ik me op Milan Design Week 2024. Omringd door een elite designpubliek van alle uithoeken van de wereld zit ik op een pop-upterras van een galerie. En niet zomaar een galerie, het is een van de beste Italiaanse studio's die gespecialiseerd is in het opknappen van mid-century modern design en het voor een tienvoud - misschien zelf honderdvoud - van de originele aankoopprijs verkoopt.