Een symbool voor de stad
De Markthal in Apeldoorn, door West 8. Beeld Jeroen Musch

Een symbool voor de stad

Met een hoogte van zeventien meter torent de Markthal in Apeldoorn boven mij uit. Talloze houten spanten vormen de complexe draagconstructie van het bouwwerk en trekken de aandacht zoals een historische stationshal dat doet. Ik vergaap mij aan de grootsheid van de hal, net als Penne Hangelbroek van West 8, nota bene de architect van het project.

Hangelbroek liet zich inspireren door West en Oost-Europese markthallen vanwege hun culturele functie. Hier kwamen – en komen nog steeds – mensen samen voor de markt én simpelweg om elkaar te treffen. Daarmee is Apeldoorn niet alleen een overdekt marktplein rijker, maar een trefpunt, ontmoetingsplek en een eyecatcher.

De Markthal heeft overduidelijk een culturele impact. Valt hetzelfde te zeggen over de nieuwe, uitbundige Vinex-wijk Haverleij waar collega Charlotte Thomas over schreef? Deze postmiddeleeuwse enclave van negen nieuwbouwkastelen in het landschap rondom Den Bosch is na 25 jaar opgeleverd en trakteert bewoners op kantelen van roodbruin metselwerk, bovenop modernere gevels, en entrees die doen denken aan toegangspoorten van weleer. Alleen het valhek ontbreekt nog.

Terecht vraagt Thomas zich af of Haverleij het antwoord is op het ‘straatje erbij’. Dat doet mij denken aan mijn gesprek met Maartje Luisman, partner bij SVP. Volgens haar is een leus als ‘straatje erbij’ gevaarlijk, want ‘het moet nooit alleen gaan over woningen. In dorpen gaat de opgave ook over mobiliteit en bereikbaarheid, want hoe komen mensen vanuit de dorpsranden naar hun werk?’ 

Dat zet de Apeldoornse Markthal voor mij in perspectief. Ja, het is ‘slechts’ een houten overkapping, maar tegelijk is het iets waar de stad trots op kan zijn. Net zoals de Erasmusbrug haast synoniem staat aan Rotterdam als stad, voorspel ik dat de Markthal symbool gaat staan voor Apeldoorn.

Reinoud Schaatsbergen is schrijver en redacteur. Binnen de Architect focust hij zich op de ontwerppraktijk en stedenbouw, met specifiek aandacht voor gebiedsontwikkelingen, landschapsarchitectuur en de maatschappelijke impact van (stedelijke) omgevingen.

Ideeën, vragen of opmerkingen? Mail naar reinoudschaatsbergen@vmnmedia.nl

Celsius in Eindhoven, een van de genomineerde projecten voor de ARC24 Stedenbouw Award. Beeld Buro Lubbers

Stedenbouw is vooral gemeenschapsbouw

Voor de zomervakantie reed de redactie door heel Nederland om de nominaties voor de ARC24 Awards te bezoeken. Als secretaris van de ARC24 Stedenbouw Award mocht ik met de onafhankelijke jury mee, die getrakteerd werd op een goed verzorgde rondleiding van de betrokken bureaus. De jury nomineerde: Plan Celsius in Eindhoven door Buro Lubbers en Tarra Architectuur en Stedenbouw, Kerckebosch in Zeist door wUrck architectuur stedenbouw landschap en De Hooge Riet in Ermelo door H+N+S landschapsarchitecten.

Beeld Jeroen Musch

Van 'louter functioneel' naar een mooi gemaakte stad

Al wekenlang loop ik met de vraag rond of stedenbouwkundige plannen wezenlijk zijn veranderd in het afgelopen decennium. Na Robbert-Jan van der Veen en Anne Seghers doet nu ook Rients Dijkstra een duit in het zakje. Allen antwoorden ze volmondig 'nee' op de vraag, al plaatsen ze wel vraagtekens bij de processen rondom die plannen. Dáár zit het pijnpunt, benadrukt Dijkstra.

Winkelstraat in binnenstad van Almere. Beeld Maarten Feenstra en Richard Terborg

Wie neemt verantwoordelijkheid voor het tegengaan van stedelijke...

Vlak voor zijn aftreden wijst demissionair minister Hugo de Jonge nog eens meerdere locaties in het westen, noorden en zuiden van het land aan voor extra woningbouw. In een interview prijst hij dan ook de ambitie van het nieuwe kabinet om de jaarlijkse bouw van 100.000 nieuwe woningen door te zetten. Het enige wat ik proef, is kwantiteit. Een overkoepelende strategie die vragen beantwoordt als 'hoe dan?' en 'met welke kwaliteit?' wordt - opnieuw - overgeslagen.

De chemische fabriek Albemarle, die al 120 jaar in Amsterdam-Noord staat en tegen het Hamerkwartier grenst. Beeld Shutterstock

Symbiose speelt een sleutelrol in succesvolle woon-werkgebieden

Eerder dit jaar bezocht ik het Hamerkwartier in Amsterdam en sprak ik met supervisor Kristiaan Borret en projectmanager Bas van Rossum. Enthousiast deelden ze hun ambitieuze plannen voor het voormalige industriegebied, waar wonen, werken én industrie in een stadse mix moesten samenkomen. Het klonk haast te mooi om waar te zijn. Nog geen maand later liepen de plannen volledig spaak.